ถั่วเวอราโนสไตโล (คาริบเบียนสไตโล) หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า “ถั่วฮามาต้า” เป็นพืชพื้นเมืองของหมู่เกาะอินเดียตะวันตก อเมริกากลางและอเมริกาใต้ นำเข้าประเทศไทยครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2513 โดยมหาวิทยาลัย ขอนแก่น ถั่วฮามาต้าเป็นถั่วอายุ 2 – 3 ปี ลักษณะเป็นพุ่มเตี้ยตั้งตรงในดินที่อุดมสมบูรณ์ต้นโตเต็มที่สูงประมาณ 50 – 60 ซม. แตกกิ่งก้านแผ่คลุมพื้นที่กว้าง ใบเป็นใบรวม ประกอบด้วย 3 ใบย่อยรูปร่างคล้ายหอกค่อนข้างยาวแต่แคบปลายใบเรียวแหลม ไม่มีขนปกคลุม ดอกมีสีเหลือง ช่อดอกประกอบด้วยดอก 8 – 14 ดอก อยู่รวมที่ปลายกิ่งออกดอกได้ทั้งปีแต่ช่วงที่ออกดอกมากที่สุดในเดือนกันยายน ถั่วฮามาต้าติดเมล็ดได้ดีเมล็ดจะอยู่ในฝักๆละ 1 เมล็ด โดยเมล็ดมี 2 ลักษณะ ส่วนใหญ่เป็นเมล็ดฝักบนที่มีเปลือกหุ้มเมล็ดสีน้ำตาลเข้มตรงปลายเป็นขอโค้งงอ และส่วนน้อยเป็นเมล็ดฝักล่างมีเปลือกหุ้มสีขาวมีขนและไม่มีขอ ถั่วฮามาต้าเจริญเติบโตได้ในดินหลายชนิดตั้งแต่ดินทรายจนถึงดินร่วนปนดินเหนียว แต่เจริญเติบโตได้ในดินเหนียวจัดไม่ทนต่อสภาพน้ำท่วมขังมีความทนทานต่อสภาพแห้งแล้งได้ดี ทนต่อการเหยียบย่ำของสัตว์ ทนต่อโรคแอนแทร็กโนสได้ดีและมีคุณค่าด้านอาหารสัตว์อยู่ในเกณฑ์ดี
สถานีพัฒนาอาหารสัตว์ร้อยเอ็ดตระหนักถึงความสำคัญของการผลิตเมล็ดพันธุ์ขยายเพื่อให้ได้มาตรฐานการผลิตเมล็ดพันธุ์พืชอาหารสัตว์ ปี 2558 ซึ่งถั่วฮามาต้าก็เป็นพืชอาหารสัตว์ชนิดหนึ่งที่สถานีพัฒนาอาหารสัตว์ร้อยเอ็ดได้รับนโยบายในการผลิตในชั้นพันธุ์ขยาย และชั้นพันธุ์จำหน่ายในพื้นที่ 16 ไร่ เพื่อให้ได้มาตรฐานตามเกณฑ์ที่กำหนดของคณะตรวจแปลงสถานีพัฒนาอาหารสัตว์ร้อยเอ็ด จึงได้ดำเนินการจัดซื้อผ้าตาข่ายไนล่อนจำนวนมาก เพื่อใช้ปูตาข่ายรองพื้นของถั่วฮามาต้าชั้นพันธุ์ต่างๆ ที่ได้รับมอบเพื่อประหยัดแรงงานในการจัดเก็บผ้าตาข่ายไนล่อน สถานีฯร้อยเอ็ด จึงจัดทำเครื่องม้วนเก็บผ้าตาข่ายโดยใช้เครื่องม้วน 1 เครื่อง
วิธีทำเครื่องม้วนผ้าตาข่ายไนล่อน ตัดเหล็ก 1 ½ นิ้ว x 1 ½ นิ้ว ยาว 74 ซม. จำนวน 2 เส้น เพื่อเชื่อมฐานขาตั้งเหล็ก ยาว 94 ซม. จำนวน 2 ตัว เพื่อทำฐานขาตั้งด้านเฟือง ตัดเหล็กขนาด 1 ½ นิ้ว x 1 ½ นิ้ว ยาว 48.5 ซม. จำนวน 2 เส้น ยึดฐานขาล่าง ยาว 104 ซม. ยึดขาตัวบน ตัดเหล็ก 1 นิ้ว ยาว 100 ซม. 2 ตัว เพื่อเชื่อมฐานขาด้านล่างใช้เหล็กฉาก 2 นิ้ว ยาว 14 ซม. 2 ตัว เพื่อเชื่อมติดกับขาเพื่อใช้ยึดน๊อตเฟืองขับ ตัดเหล็กฉาก 2 นิ้ว ยาว 22 ซม. 2 ตัว เชื่อมติดกับขาด้านเฟืองขับเพื่อยึดตุ๊กตา และเชื่อมติดกับขาด้านตรงข้ามเฟืองขับเพื่อรองรับเหล็กแป๊ป 4 หุน ยาว 125 ซม. ตัดเหล็กกล่อง 1 นิ้ว ยาว 36 ซม. เพื่อทำฐานรับท่อเหล็กแป๊ปยาว 125 ซม. ใช้เหล็กฉาก 1 นิ้ว ยาว 58 ซม. 2 ตัว 1 ตัวเชื่อมติดกับเหล็กยึดตัวบนและตัวล่างด้านเฟืองขับอีกตัวทำให้เลื่อนได้เพื่อปรับตามความยาวของผ้าตาข่ายไนล่อนใช้ท่อน้ำ PVC ยาวประมาณ 120 ซม.1 ท่อน เพื่อสวมเข้ากับท่อแป๊ป 4 หุน เพื่อเวลาเก็บจะได้สะดวกขึ้นเพราะสามารถถอดเข้าถอดออกได้ และวิธีการม้วนเก็บผ้าตาข่าย ใช้ผ้าตาข่ายไนล่อนสองข้างยึดกับปลายท่อ PVC ล็อคเข้ากับที่ข้างมุมของแกนท่อหลังหมุนเฟืองแกนม้วนผ้าเข้าด้วยกันใช้เวลาประมาณ 2 นาที/ผืน แล้วใช้เชือกมัดยึดหัวท้ายแล้วดึงท่อ PVC ทางปลายด้านใดด้านหนึ่งออกโดยใช้แรงงานคนหมุนพันผ้าตาข่าย สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่สถานีพัฒนาอาหารสัตว์ร้อยเอ็ด โทร.0 – 4358 -1454
*******************************************************
ข้อมูล : สำนักพัฒนาอาหารสัตว์ กรมปศุสัตว์
เรียบเรียง : พิจารณา สามนจิตติ กลุ่มเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ สำนักงานเลขานุการกรม