ถ้าเลี้ยงวัว 1 ตัวควรมีพื้นที่ปลูกหญ้ากี่ไร่? เป็นคำถามยอดนิยมของผู้เลี้ยงวัวหน้าใหม่ ให้พิจารณาจากสภาพพื้นที่ และชนิดพันธุ์หญ้าที่จะปลูก ถ้าเป็นพื้นที่ดอนอาศัยน้ำฝนเป็นหลัก ควรปลูกหญ้ารูซี่ ถั่วฮามาต้า สำหรับปล่อยให้วัวแทะเล็มอย่างน้อย 2 ไร่ ต่อวัว 1 ตัว และต้องสำรองฟาง หรือหญ้าแห้งไว้ให้วัวกินในฤดูแล้งด้วย แต่ถ้าเป็นพื้นที่ดินดีมีน้ำตลอดทั้งปี ปลูกหญ้าเนเปียร์ให้ผลผลิตสูงแต่ต้องตัดให้กินจะเลี้ยงวัวได้ไร่ละ 4 ตัว โดยแต่ละวันวัวจะกินอาหารคิดเป็นน้ำหนักแห้งประมาณ 2.5-3% ของน้ำหนักตัว หากคิดเป็นหญ้าสดก็จะกินประมาณ 10-15% ของน้ำหนักตัว
ค่าใช้จ่ายในการปลูกหญ้ามีอะไรบ้าง? ค่าใช้จ่ายเบื้องต้นไม่รวมค่าแรงงานเป็นเงิน 1,230 บาทต่อไร่ ประกอบด้วย ค่าเตรียมดิน 300 บาท ค่าเมล็ดพันธุ์หญ้า 180 บาท ค่าปุ๋ยเคมี 750 บาท
มีหญ้าหลายชนิดที่กรมปศุสัตว์แนะนำให้เกษตรกรเลือกใช้ ตามวิธีการเลี้ยงและสภาพของพื้นที่ ฉะนั้นก่อนตัดสินใจปลูกหญ้าชนิดใดควรปรึกษาเจ้าหน้าที่ และศึกษาให้แน่ใจ ดังนี้
- สภาพพื้นที่ดอน ไม่มีระบบน้ำ ปล่อยวัวลงแทะเล็ม แนะนำพันธุ์ หญ้ารูซี่ ถั่วฮามาต้า
- สภาพพื้นที่ดอน มีระบบน้ำ ตัดให้สัตว์กิน แนะนำ หญ้าเนเปียร์ปากช่อง1 หญ้าแพงโกล่า หญ้ากินนีสีม่วง ถั่วคาวาลเคด
- สภาพพื้นที่ลุ่ม มีระบบน้ำ ปล่อยสัตว์แทะเล็ม หญ้าแพงโกล่า
- สภาพพื้นที่ลุ่ม มีระบบน้ำ ตัดให้สัตว์กิน แนะนำให้ปลูก หญ้าแพงโกล่า หญ้าอะตราตัม หญ้าพลิแคทูลั่ม
เลี้ยงวัว 1 ตัวในแปลงหญ้า อาจจะมีอัตราการเจริญเติบโตวันละ 300-400 กรัม คิดเป็นเงินเพียง 15 บาท แม้จะดูเหมือนว่าจะมีผลตอบแทนน้อย แต่ถ้าเลี้ยง 5 ตัว ปลูกหญ้า 5 ไร่ ใช้เวลาตัดหญ้าตอนเช้า 30 นาที ตอนเย็นอีก 30 นาที ก็เพียงพอกับความต้องการของวัวทั้ง 5 ตัวแล้ว ท่านยังมีเวลาเหลืออีกมากมาย เงิน 15 บาทต่อวัน หรือ 75 บาทต่อวัน เมื่อครบปีคิดเป็นเงินเท่าไหร่ บางคนอาจจะบอกว่า เท่านี้เองหรือ บางคนอาจจะบอกว่าโอโฮตั้งเท่านี้เชียวหรือ คนที่มีเงินเหลือเก็บขนาดนี้อย่างน้อยก็ไม่ใช่คนจน “หากอดออมเหลือเงินนับแสน พ้นจากความแร้นแค้นและยากจน" อย่างแน่นอน
สนใจข้อมูลเพิ่มเติม ติดต่อได้ที่ สำนักพัฒนาอาหารสัตว์ และศูนย์วิจัยพัฒนาอาหารสัตว์ ใกล้บ้านท่าน
*************************************
ข้อมูล : สำนักพัฒนาอาหารสัตว์ กรมปศุสัตว์
เผยแพร่และประชาสัมพันธ์ : น้องนุช สาสะกุล นักวิชาการเผยแพร่ชำนาญการ สลก. กรมปศุสัตว์